[ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ]

 

 

Χοροί και τραγούδια του Έβρου.

19 & 20 - 2 - 2000 


Στο Κτίριο του Ελληνικού  Ορειβατικού  Συλλόγου (Ε.Ο.Σ.)  Αχαρνών, πραγματοποιήθηκε το Σαββατοκύριακο 19-20 Φεβρουαρίου 2000, σεμινάριο με χορούς και τραγούδια του Νομού Έβρου. Προσκεκλημένος  εισηγητής   του  σεμιναρίου  ήταν  ο διακεκριμένος ερευνητής της Θρακικής παράδοσης Κος Γιώργος  Ζιώγας, ο οποίος μαζί με τους συνεργάτες του μας "ταξίδεψε" στις επαρχίες Διδυμοτείχου και Ορεστιάδας.

Είχαμε δε την τιμή και την χαρά να φιλοξενήσουμε, να  τραγουδήσουμε και να χορέψουμε με κατοίκους από το χωριό Πετρωτά, στα έθιμα του οποίου έγινε ιδιαίτερη μνεία.  Επίσης  από  τον  νομό  Έβρου  ήταν προσκεκλημένοι  μουσικοί  με  γκάιντα  και  τουμπερλέκι για να  βοηθήσουν στην καλύτερη και πιο ολοκληρωμένη διεξαγωγή του σεμιναρίου.

 Ο εισηγητής παρουσίασε τα αποτελέσματα της πολυετούς έρευνάς του στην παράδοση της Θράκης και έγινε προβολή ντοκουμέντων  υπό την μορφή video από επιτόπιες καταγραφές που διεξήγαγε στις περιοχές που προαναφέρθηκαν. Στους  συμμετέχοντες διανεμήθηκε  έντυπο  και  ακουστικό  υλικό  για  την  καλύτερη  κατανόηση  και εμπέδωση του  σεμιναρίου.


 

Τα Πετρωτά Βρίσκονται στο βορειότερο σημείο του νομού Έβρου και ανήκει στο Δήμο Τριγώνου της  επαρχίας Ορεστιάδας.  Το όνομα του χωρίου οφείλεται στο γεγονός ότι υπάρχει πολλή πέτρα στην περιοχή, την οποία οι κάτοικοι επεξεργάζονταν και κατασκεύαζαν μυλόπετρες, γούρνες, πέτρινα γουδιά, τα οποία στη συνέχεια εξήγαγαν στη Βουλγαρία. Παλαιότερα το χωριό ονομαζόταν Καρά-μπαα που σημαίνει μαύρο αμπέλι.  Αν και παλαιότερα  ήταν κεφαλοχώρι και είχε πάνω από 3.000 κατοίκους σήμερα έχει γύρω στους 300, η πλειοψηφία των οποίων είναι γέροντες και γερόντισσες.  Το κύμα της  μετανάστευσης έπληξε και αυτό το χωριό και υπολογίζεται πώς πάνω από 1.500 άτομα βρίσκονται ακόμα στη Γερμανία.

 

Α)  ΧΟΡΟΙ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ

  1. Χορός της στράτας Με το χορό αυτό ξεκινά συνήθως το γλέντι

  2. Χορός " Ράντου": Πασχαλινός γυναικείος χορός.

  3. Χορός "Κάτου στου δράκου μπαιδεμό": Ιδιαίτερος, γυναικείος χορός.

  4. Ντάχτιρι.

  5. Συρτά: Ποικιλία συρτών με ιδιαίτερο βηματισμό

  6. Ζωναράδικα  (τρεις μορφές).

Β)   ΕΘΙΜΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ

  1. Βασιλιάς:  Διονυσιακό έθιμο για την ευφορία της γης. Στις μέρες μας τελείται την Καθαρά Δευτέρα, ενώ παλιότερα τη Δευτέρα των πρώτων Απόκρεω και παίρνει μέρος όλο το χωριό.

  2. Έθιμο του Πάσχα Στη δεύτερη ανάσταση οι μεγαλύτερες σε ηλικία γυναίκες πιάνουν το χορό και τραγουδούν πασχαλινά τραγούδια.

  3. Της Ζωοδόχου Πηγής: Την ημέρα αυτή, που γιορτάζει το ξωκκλήσι της Αγίας Παρασκευής, μαζεύεται όλο το χωριό, αγιάζονται μόνο οι γυναίκες και πιάνουν το χορό. Χορεύοντας κατεβαίνουν στην πλατεία του χωριού. Ο χορός αυτός είναι παραλλαγή του χορού της στράτας.

  4. Πανηγύρι του χωριού: Στις 8 Νοεμβρίου γίνεται μεγάλο γλέντι στο κέντρο του χωριού, με τη συμμετοχή όλων των κατοίκων και κάθε σπίτι σφάζει ένα «κουρμπάνι» (θυσία για τον άγιο).

  5. Σημάδια: Τις τρεις πρώτες μέρες του Φλεβάρη ανεβαίνουν όλοι στο βουνό, όπου τραγουδούν και χορεύουν. Το έθιμο λέγεται έτσι, γιατί ανήμερα του Αγίου Συμεών  οι νέες γυναίκες και οι έγκυοι δεν κάνουν καμία δουλειά προκειμένου να μη τους συμβεί κάτι και μείνουν σημάδια σε αυτές και τα  παιδιά τους.

Γ)  ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΦΟΡΕΣΙΑ

Αποτελείται από άσπρο βαμβακερό πουκάμισο με ελαφρύ κέντημα.  Παλαιότερα τα πουκάμισα ήταν υφαντά στον αργαλειό και ονομάζονταν "μπόγια".  Πάνω από το πουκάμισο φοριέται φουστάνι υφαντό αμάνικο με κορφουλίθρες (σχισμές στο ύψος του στήθους).  Το χρώμα του είναι μαύρο και πράσινο, γυαλωμένο. Υπήρχε το μοτίβο μαρτένιο με κόκκινο και μαύρο χρώμα στην ύφανση και το μοτίβο πατημένα με μοβ και κίτρινη ρίγα.

Στο κεφάλι φοριέται η μπουρμπούλα με τρία διαφορετικά είδη δεσίματος, ένα ιδιαίτερο κόσμημα, το λεγόμενο ρέντα, καρφίτσες και στο λαιμό φοριέται το γκερντάνι.  Κάτω από τη μαντήλα βγαίνουν κορδέλες μέχρι τη μέση. Παλαιότερα  στη μέση φορούσαν και τα ασημοζώναρα με κλάπες.

Οι ποδιές που ονομάζονται πιστάλκες έχουν επτά διαφορετικά σχέδια ανάλογα με την ηλικία της γυναίκας που τη φοράει.  Πάνω από το φουστάνι φοριέται η  γκαμτζέλα, που είναι αμάνικο υφαντό ριγωτό γιλέκο. Το χειμώνα από πάνω φοριούνται μακριές γούνες και την άνοιξη το λιμπαντέ ( μακρύ γιλέκο με μανίκια και αυτιά στα πλάγια ). Στα πόδια φορούν πλεκτές άσπρες κάλτσες με μαύρα σχέδια. Ολη η φορεσιά και τα κοσμήματα είναι χειροποίητα.